ایزو ۵۰۰۰۱
استاندارد بین‌المللی داوطلبانه ISO 50001 توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تدوین و در ۱۵th June 2011 منتشر گردید. ISO 50001 الزامات سیستم مدیریت انرژی (EnMS) را برای سازمانها مشخص می‌نماید. اساس آن مشابه سایر استانداردهای مدیریتی شناخته شده در جهان و بر پایه بهبود مستمر می‌باشد. ISO 50001 فواید زیادی را برای سازمانهای کوچک یا بزرگ، خصوصی و یا دولتی و عمومی، تولیدی و یا خدماتی در هر ناحیه آب و هوایی و در سراسر جهان فراهم می‌کند، که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
• کاهش هزینه‌ها
• افزایش کارایی انرژی
• بهبود عملکرد زیست محیطی
• کاهش ریسک
• افزایش امنیت انرژی
استادارد سیستم مدیریت انرژی برای واحدهای صنعتی، تجاری، سازمانها و نهادهای دولتی چارچوبی برای مدیریت سیستماتیک انرژی ایجاد می‌نماید و تمامی جنبه‌های انرژی موثر بر استفاده انرژی سازمان را در بر می‌گیرد. ISO 50001 مشابه سایر استانداردهای مدیریتی نظیر ISO 9001 وISO 14001 بر پایه چرخه دمینگ PDCA می‌باشد.
چرخه PDCA
براساس چرخه PDCA سازمانها جهت استقرار سیستم مدیریت انرژی باید همواره بهبود مستمر را مد نظر داشته باشند و با این روش همواره مدیریت انرژی به عنوان یکی از مهمترین مسئولیت های سازمان توسط تمامی افراد شناخته می‌شود.
خط مشی انرژی: بیانیه‌ای که در رابطه با مقاصد کلی و جهت‌گیری سازمان در رابطه با عملکرد انرژی‌اش بطور رسمی توسط مدیریت ارشد سازمان ارائه می‌شود.
طرح‌ریزی انرژی(Plan): مشتمل بر تعیین عملکرد انرژی، مبنای انرژی و شاخصهای عملکرد انرژی، اهداف کلان و خرد و برنامه‌های اجرایی لازم بمنظور بهبود عملکرد انرژی در راستای خط‌مشی انرژی سازمان می‌باشد.
استقرار و عملیات (Do): منظور پیاده‌سازی و اجرای برنامه‌های مدیریت انرژی می‌باشد.
بررسی (Check): منظور پایش و اندازه‌گیری فرایندها و مشخصه‌های اصلی عملکردی در راستای خط‌مشی و اهداف انرژی سازمان و در نهایت گزارش نتایج می‌باشد.
اقدام (Act): منظور انجام اقداماتی برای بهبود مستمر عملکرد انرژی و سیستم مدیریت انرژی می‌باشد.
طرح کلی استاندارد
بطورکلی در طراحی، استقرار و بهیود سیستم مدیریت انرژی، عناصر ذیل، به عنوان ده عنصر اصلی می‌باشند که بیشترین نقش را ایفا می‌نمایند و سازمان باید همواره به این موارد توجه داشته باشد.
• اهداف کلان و خرد انرژی: تعیین و پیاده‌سازی اهداف کلان و خرد انرژی برای بهبود عملکرد انرژی در ارتباط با بخشها، سطوح، فرایندها یا تجهیزات سازمان
• برنامه‌های اجرایی: برنامه‌های اجرایی برای نیل به اهداف خرد و کلان انرژی
• کنترل کارکرد و دستورالعملهای بهره‌برداری: تعیین کنترلهای لازم و دستورالعملهای بهره‌برداری در تمامی جنبه‌های انرژی از خرید، استفاده و مصرف
• اندازه‌گیری، مدیریت و مستندسازی: بمنظور بهبود مستمر کارایی انرژی
• ممیزی داخلی و گزارش دوره‌ای مراحل مختلف: بمنظور مدیریت انرژی سازمان براساس این گزارشات و اقدامات
• خط‌مشی انرژی: الزام سازمان به مدیریت انرژی براساس بیانیه رسمی مدیریت ارشد
• تیم مدیریت انرژی فرابخشی: توسط نماینده‌ای که مستقیما به مدیریت گزارش می‌دهد و مسئولیت اجرای سیستم مدیریت انرژی (EnMS) را دارد، هدایت می‌شوند.
• فرایند طرح‌ریزی انرژی: جهت ارزیابی استفاده انرژی و شناسایی فرصتهای بهبود
• مبنای انرژی: تعیین مبنای انرژی براساس استفاده انرژی سازمان
• شاخصهای عملکرد انرژی (EnPIs): تعیین EnPIs مختص سازمان و پیگیری شاخصها در مراحل مختلف اندازه‌گیری.
جهت دانلود متن کامل استاندارد ISIRI ISO 50001 اینجا را کلیک کنید.